Wat is de relatie tussen veerkracht en haptonomie? Zo luidt de vraag van mijn promotieonderzoek aan de Universiteit voor Humanistiek.
Affectief.
Opeens was onze wereld voorgoed veranderd: op de blote buik van mijn vrouw lag een klein mannetje, met een stevige bos donker haar, fanatiek te krijsen. Het fletse voorjaarszonnetje prikte door de ramen van het ziekenhuis en ik mocht, voorzichtig, de navelstreng doorknippen. De schaar trilde in mijn hand. De navelstreng voelde dikker en steviger dan ik had verwacht en eventjes was ik bang dat er iets mis zou kunnen gaan.
Als je mensen naar ingrijpende gebeurtenissen uit hun leven vraagt krijg je zulke verhalen. Het verslag van die momenten bestaat uit woorden en feiten, soms (in ieder geval bij ons) wat aangedikt of mooier gemaakt. Minder hoorbaar is het verhaal dat onder je huid is gekropen. Achter de ‘blote’ feiten schuilt de geleefde, belichaamde ervaring. De geboorte van dat hummeltje zit dus ook ergens onder mijn huid. Blijheid, angst, zorg en liefde streden – zonder woorden – om voorrang in die zonnige ziekenhuiskamer. Ik zou hem beschermen, voor alles en iedereen. Dàt nam ik me dapper voor.
Van sommige gebeurtenissen (en emoties) weet ik het niet meer zo precies. Ze zijn terechtgekomen in een vergeten map, stiekem weggemoffeld omdat ze me niet goed uitkomen of omdat ze te pijnlijk zijn. D’r vanaf kom je niet vanzelf: op de meeste ongepaste momenten steken ze de kop weer op. Onaf, rauw, soms met scherpe randjes. Bij toeval herontdekte ik de kracht van de aanraking. Ik wist natuurlijk nog wel van vroeger: een aai over m’n bol van mijn moeder liet angsten smelten als sneeuw voor de zon. Zo’n moederhand, gevuld met liefde. Schitterend toch? En altijd bij de hand!
Het bleek echter inmiddels een heus vak te zijn. Je hoeft er niet eens moeder voor te zijn. Een haptonoom leert je dat een aanraking (van iets of iemand buiten je) altijd effect heeft op iets binnen je. De aanraking doet wonderen. Het zorgt ervoor dat je weer in de pas gaat lopen. Met jezelf, met de ander, met je omgeving.
Als teamcoach werk ik dagelijks bij en met bedrijven. Ik ontmoet teams van mensen, die allemaal vol zitten met verhalen. Er zit heel wat ‘onder de huid’. Daar is het woordeloos, het valt soms niet mee om dicht bij die ervaringen te komen, laat staan om ze over te dragen.
Wat zou een ‘gewone’ liefdevolle, affectieve aanraking kunnen betekenen voor de veerkracht van mensen in bedrijven? Dat is het onderwerp van mijn promotieonderzoek aan de Universiteit voor Humanistiek. Het onderwerp blijkt actueler dan ooit. De zoekterm ‘veerkracht’ levert miljoenen hits op in de wetenschappelijke literatuur. Echter, vrijwel nergens in combinatie met een affectieve aanraking.
Tijd om daar verandering in aan te brengen!